رتبه‌بندی‌های جهانی و معرفی بهترین دانشگاه های ایران
رتبه‌بندی‌های جهانی و معرفی بهترین دانشگاه های ایران
دانشگاه‌ها یکی از مهم‌ترین مراکز آموزشی و تولید علم در هر کشوری محسوب می‌شوند که با پرورش افراد متخصص می‌توانند برای صنعت و اقتصاد یک کشور بسیار مهم و حیاتی باشند. کیفیت آموزشی و پژوهشی این مراکز علمی از جمله دغدغه‌های اصلی نظام‌های آموزش عالی در اغلب کشورهای جهان است.
در ایران نیز دانشگاه‌های مختلفی وجود دارند که به امر آموزش و پرورش جوانان می‌پردازند، اما در این میان برخی از دانشگاه‌ها نسبت به بقیه از اهمیت و درجه‌ی علمی بالایی برخوردارند. کیفیت آموزشی، اساتید مجرب، امکانات آموزشی و رفاهی، اعضای هیئت‌علمی، خدمات اداری، خدمات کتابخانه‌ای، تهیه‌ی برنامه‌ی آموزشی، زیرساخت‌ها و امکانات و بسیاری از عوامل دیگر باعث این برتری می‌شود. در این مطلب سعی خواهیم کرد، شما را با رتبه‌بندی‌های جهانی بهترین دانشگاه های ایران در سطح بین‌المللی آشنا سازیم و به معرفی دانشگاه‌های برتر ایران بپردازیم.
شاخص‌های رتبه‌بندی
ایده‌ی اولیه‌ی رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی جهان توسط دانشگاه شانگهای جیاتانگ در سال ۱۹۹۸ پایه‌گذاری گردید و هر ساله از سوی نظام‌های رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌ها مانند تایمز، گاردین، شانگهای، QS، لایدن و… اعلام می‌گردد.
هر کدام از مراکز رتبه‌بندی جهانی معیارها و شاخص‌های مختلفی را برای رتبه‌بندی و ارزیابی استفاده می‌کنند. برخی کشورها مانند آمریکا با نظام‌های رتبه‌بندی مختلف با شاخص‌هایی از پژوهش گرفته تا شاخص‌های هزینه، کالج‌ها و مؤسسات آموزش عالی رتبه‌بندی می‌کند و برخی کشورها مانند انگلستان و آفریقای جنوبی تنها ارزیابی‌های پژوهشی انجام می‌دهند. باید گفت شاخص و معیارهای ثابت یا پیش فرضی وجود ندارند که تمامی مراکز رتبه‌بندی از آن‌ها استفاده کنند.
این شاخص‌ها برای هر کدام از کشورها و دانشگاه‌ها می‌تواند متفاوت باشد به همین دلیل تفاوت‌هایی در رتبه‌بندی برخی مؤسسات رتبه‌بندی جهانی وجود دارد.
رتبه‌ی بهترین دانشگاه های ایران در رتبه‌بندی جهانی QS
یکی از معروف‌ترین و معتبرترین مراکز رتبه‌بندی جهانی که هر ساله دانشگاه‌های دنیا را مورد ارزیابی قرار می‌دهد، موسسه‌ی کیو اس است. این رتبه‌بندی توسط موسسه‌ی کاکارلی سیموندز انگلستان انجام می‌گیرد.
بر اساس جدیدترین رتبه‌بندی در سال ۲۰۱۹ این موسسه دانشگاه‌های ایران در بین برترین‌های جهان جای گرفته‌اند و بسیاری از دانشگاه‌های دیگر ایران توانسته‌اند نسبت به سال‌های گذشته رتبه‌های بهتری کسب کنند و این نشان از رشد فضای علمی این دانشگاه‌ها دارد. دانشگاه شیراز نیز برای اولین بار توانسته در این رتبه‌بندی حضور داشته باشد.
بر اساس این رتبه‌بندی ۶ دانشگاه برتر ایران به ترتیب رتبه عبارت‌اند از:
دانشگاه صنعتی شریف با رتبه‌ی ۴۳۲
دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه‌ی ۴۹۸
دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه‌ی ۶۵۰-۶۰۱
دانشگاه تهران با رتبه‌ی ۷۵۰-۷۰۱
دانشگاه شهید بهشتی با رتبه‌ی ۱۰۰۰-۸۰۱
دانشگاه شیراز با رتبه‌ی ۱۰۰۰-۸۰۱
کیو اس در سال ۲۰۱۹ تعداد دانشگاه‌های مورد ارزیابی و رتبه‌بندی خود را از ۹۵۹ دانشگاه در سال ۲۰۱۸ به ۱۰۰۰ دانشگاه ارتقا داده است و بدین ترتیب سهم ایران از دانشگاه‌های برتر جهان از ۵ دانشگاه در سال گذشته به ۶ دانشگاه رسیده است. همچنین تعداد دانشگاه‌های برتر ترکیه ۱۰ دانشگاه، عربستان ۸ دانشگاه و مالزی ۱۳ دانشگاه است.
رتبه‌بندی کیو اس در سال ۲۰۱۹ میلادی دانشگاه‌های برتر دنیا را در ۴۸ حوزه‌ی موضوعی در قالب ۵ حیطه‌ی کلی علوم طبیعی، مهندسی و فناوری، علوم زیستی و پزشکی، علوم اجتماعی، هنر و علوم انسانی مورد رتبه‌بندی قرار داده است. در رتبه‌بندی که در ۵ حیطه علوم طبیعی، مهندسی و فناوری، علوم زیستی و پزشکی، علوم اجتماعی، هنر و علوم انسانی صورت پذیرفته است،
دانشگاه‌های صنعتی شریف مهندسی و فناوری، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه علوم پزشکی تهران پزشکی و علوم زیستی و دانشگاه صنعتی شریف علوم طبیعی در سه حیطه مهندسی- فناوری، علوم زیستی-پزشکی و علوم طبیعی دارای رتبه در بین دانشگاه‌های برتر دنیا شده‌اند.
رتبه‌ی بهترین دانشگاه های ایران در رتبه‌بندی جهانی لایدن
نظام رتبه‌بندی لایدن هلند که از سال ۲۰۰۷ شروع به کار کرده است، کار خود را توسط داده‌هایی که از سایت او ساینس دریافت می‌کند، انجام می‌دهد. نظام رتبه‌بندی لایدن یکی از نظام‌های معتبر ارزیابی دانشگاهی است که هر ساله دانشگاه‌های برتر دنیا را بر اساس ۲۰ شاخص در قالب ۴ معیار کلی مرجعیت علمی، همکاری علمی، دسترسی آزاد به انتشارات و تنوع جنسیتی مورد رتبه‌بندی قرار می‌دهد.
آمارهای این مرکز رتبه‌بندی در سطح پنج رشته موضوعی اصلی که هر کدام دارای زیرشاخه‌های زیادی است، صورت می‌گیرد. در حالت کلی حدود ۴۵۳۵ رشته تحصیلی را مورد بررسی قرار می‌دهد. رشته‌های اصلی این رتبه‌بندی شامل زیست پزشک و علوم بهداشتی، علوم حیاتی و زمین، ریاضیات و کامپیوتر، علوم طبیعی و مهندسی و علوم انسانی و اجتماعی است. در این رتبه‌بندی که آخرین و جدیدترین آن مربوط به سال ۲۰۱۹ است، ۲۶ دانشگاه ایران بین برترین دانشگاه‌های مورد بررسی که تعداد آن‌ها به ۹۶۳ دانشگاه می‌رسد، قرار گرفته است.
دانشگاه‌های تهران، صنعتی امیرکبیر، علوم پزشکی تهران، تربیت مدرس، صنعتی شریف، صنعتی اصفهان، علم و صنعت ایران، فردوسی مشهد، شیراز و تبریز به عنوان ۱۰ دانشگاه ممتاز در بحث تأثیر علمی مرکز رتبه‌بندی لایدن شناخته شده‌اند.
بر اساس بررسی‌های لایدن دانشگاه‌های تهران، علوم پزشکی تهران، امیرکبیر، تربیت مدرس، شریف، صنعتی اصفهان، علم و صنعت ایران، علوم پزشکی شهید بهشتی، واحد علوم و تحقیقات آزاد اسلامی، فردوسی مشهد، دانشگاه شیراز، تبریز، شهید بهشتی، صنعتی خواجه نصیر، علوم پزشکی تبریز، علوم پزشکی مشهد، اصفهان، علوم پزشکی شیراز، علوم پزشکی اصفهان، گیلان، پیام نور، کاشان، رازی، باهنر کرمان، بوعلی سینا و دانشگاه سمنان در شاخص همکاری‌های علمی بین‌المللی در میان دانشگاه‌های برتر جهان قرار گرفته‌اند
رتبه‌ی دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی جهانی شانگهای
شانگهای یکی از سه نظام معتبر رتبه‌بندی در سطح بین‌المللی است که نتایج بررسی‌های آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر می‌شود. کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیئت‌علمی، برونداد پژوهشی و عملکرد سرانه، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبه‌بندی شانگهای است که توسط شش شاخص زیر ارزیابی می‌شوند.
منابع گردآوری داده در این رتبه‌بندی شامل وب‌سایت‌های جوایز نوبل، مدال فیلدز، پایگاه‌های اطلاعاتی و اطلاعات آماری دولتی است. اطلاعات پژوهشی دانشگاه‌ها نیز از پایگاه استنادی ISI استخراج می‌شود. براساس رتبه‌بندی این پایگاه ۱۳ دانشگاه ایران در بین ۱۰۰۰ دانشگاه مورد برتر دنیا قرار دارند که نسبت به سال قبل رشد ۶۰ درصدی داشته است. تنها دانشگاه‌هایی می‌توانستند در این حوزه‌ها مورد ارزیابی قرار گیرند که از حداقل تعداد تولیدات علمی در بازه‌ی زمانی ۲۰۱۶-۲۰۱۲ در پایگاه وب آو ساینس برخوردار بودند.
این مرکز تحقیقات خود را پیرامون ۵۴ رشته در ۵ قالب موضوعی شامل حوزه‌ی مهندسی، حوزه‌ی علوم پایه، حوزه‌ی علوم زیستی، حوزه‌ی علوم پزشکی و حوزه‌ی علوم اجتماعی انجام می‌دهد.
بر اساس این رتبه‌بندی به ترتیب دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه شیراز، دانشگاه تبریز و دانشگاه علوم پزشکی ایران جزو دانشگاه‌های برتر دنیا قرار دارند
رتبه‌ی بهترین دانشگاه های ایران در رتبه‌بندی جهانی تایمز
رتبه‌بندی “تایمز” یکی از مشهورترین نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی است. این رتبه‌بندی اولین بار در سال ۲۰۰۴ با همکاری “تایمز” و “کیو اس” منتشر شد. این مرکز رتبه‌بندی یکی از معتبرترین نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی است که ۱۲۵۸ دانشگاه از ۸۶ کشور دنیا را بر اساس ۱۳ شاخص و ۵ معیار از جمله آموزش، پژوهش، استنادات، درآمد صنعتی و وجهه‌ی بین‌المللی مورد بررسی قرار می‌دهد.
در جدیدترین رتبه‌بندی تایمز ۲۹ مورد از بهترین دانشگاه های ایران نیز حضور دارند که نسبت به سال‌های قبل رشد چشمگیری داشته است، به‌طوری‌که در سال ۲۰۱۲ فقط یک دانشگاه ایران در این لیست قرار داشت. دانشگاه‌های کاشان، علوم پزشکی مشهد و صنعتی شیراز برای اولین بار در این رتبه‌بندی قرار می‌گیرند.
همچنین ایران در بین کشورهای اسلامی به لحاظ بیشترین تعداد حضور با ۲ دانشگاه حائز رتبه اول شده است. کشورهای ترکیه، مصر و مالزی به ترتیب با ۲۳، ۱۹ و ۱۱ دانشگاه در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند. در مجموع در بین کشورهای اسلامی تنها ۱۱ دانشگاه رتبه‌ی زیر ۵۰۰ داشته‌اند.
۲۹ دانشگاه برتر ایران به ترتیب اولویت در این رتبه‌بندی دانشگاه صنعتی نوشیروانی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه کاشان، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی شیراز، دانشگاه تبریز، دانشگاه تهران، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه گیلان، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه اصفهان، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر، دانشگاه مازندران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه شیراز، دانشگاه الزهرا، دانشگاه بیرجند، دانشگاه خوارزمی، دانشگاه شهید با هنر کرمان، دانشگاه صنعتی شاهرود، دانشگاه ارومیه، دانشگاه یزد، دانشگاه زنجان می‌باشند.
رتبه‌بندی این مرکز بر اساس داده‌های ارسالی از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، داده‌های حاصل از نظرسنجی شهرت توسط متخصصین آموزش عالی، اطلاعات تولیدات علمی مؤسسات آموزش عالی نمایه شده در پایگاه استنادی اسکوپوس و توسط شرکت خدمات حرفه‌ای پرایس واتر هاوس کوپرز (PWC) انجام می‌گیرد.
رتبه‌ی بهترین دانشگاه های ایران در رتبه‌بندی یو اس نیوز
رتبه‌بندی یو اس نیوز یکی از رتبه‌بندی‌های معتبر و پرمخاطب در سطح دنیاست که از سال ۲۰۱۵ میلادی اقدام به رتبه‌بندی دانشگاه‌ها در سطح جهانی کرده است. بخشی از اطلاعات مورد نیاز رتبه‌بندی یو اس نیوز از طریق نظرسنجی و بخشی دیگر نیز از پایگاه استنادی وب آوساینس تهیه می‌شود.
۱۳ شاخص عملکرد کمی و کیفی دانشگاه‌ها را در رتبه‌بندی یو اس نیوز بررسی می‌کند که عبارت‌اند از اعتبار جهانی پژوهش، تعداد مقالات پر استناد، اعتبار منطقه‌ای پژوهش، درصد مقالات پر استناد، انتشارات، همکاری‌های بین‌المللی، تأثیر استناد نرمال شده، درصد مقالات بین‌المللی، کتاب‌ها و تعداد مقالات برتر، کنفرانس‌ها، درصد مقالات برتر و مجموع استناد. بر اساس این رتبه‌بندی دانشگاه تهران رتبه‌ی اول کشور و رتبه‌ی ۴۶۲ جهانی را به خود اختصاص داده است.
۱۴ دانشگاه برتر ایران به ترتیب اولویت دانشگاه آزاد، دانشگاه شریف، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه تبریز، دانشگاه اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نوشیروانی بابل هستند.
رتبه‌بندی بهترین دانشگاه های ایران در داخل کشور
رتبه‌بندی دانشگاه‌های ایران ISC از سال ۱۳۸۹ توسط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام انجام می‌شود. این رتبه‌بندی مطابق معیارهایی انجام می‌گیرد که توسط وزرای آموزش عالی و تحقیقات علمی کشورهای اسلامی (همچون وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران) تصویب شده است.
در این رتبه‌بندی ۱۸۲ دانشگاه و موسسه پژوهشی دولتی توسط ۲۶ شاخص در قالب ۵ معیار کلی پژوهش، آموزش، وجهه بین‌المللی، تسهیلات و امکانات و فعالیت‌های اجتماعی- اقتصادی و صنعتی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. در رتبه‌بندی منتشرشده بخشی از اطلاعات توسط دانشگاه‌ها و مؤسسات و از طریق پرسشنامه‌ی الکترونیکی گردآوری می‌شود. بخشی دیگر از اطلاعات مورد نیاز رتبه‌بندی که پژوهش محور بوده‌اند نیز توسط کارشناسان گروه رتبه‌بندی ISC از پایگاه‌های اطلاعاتی WoS و ISC تهیه می‌شود.
بر اساس این رتبه‌بندی دانشگاه تهران رتبه‌ی اول را در کشور در بین دانشگاه‌های جامع به خود اختصاص داده است. دانشگاه‌های تربیت مدرس، شیراز، فردوسی مشهد، تبریز، شهید بهشتی، اصفهان، تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، کاشان و بوعلی سینا به ترتیب در جایگاه‌های دوم تا دهم قرارگرفته‌اند.
از دانشگاه‌های وابسته به وزارت بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران به عنوان برترین دانشگاه پزشکی کشور معرفی شده است. دانشگاه‌های علوم پزشکی شهید بهشتی، مشهد، شیراز، تبریز، اصفهان، دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه علوم پزشکی مازندران و علوم پزشکی کرمان با قرار گرفتن بعد از دانشگاه علوم پزشکی تهران توانستند در جمع ۱۰ دانشگاه برتر علوم پزشکی کشور قرار گیرند.
در بین دانشگاه‌های صنعتی نیز دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر، شریف و دانشگاه علم و صنعت توانستند به ترتیب جزو سه دانشگاه برتر صنعتی کشور قرار گیرند. دانشگاه‌های صنعتی اصفهان و دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیرالدین طوسی نیز رتبه‌های چهارم و پنجم را کسب کردند.
در بین دانشگاه‌های هنر نیز دانشگاه هنر اسلامی تبریز، اصفهان، تهران و شیراز به ترتیب چهار دانشگاه برتر هنر در این رتبه‌بندی هستند.
چهار رتبه‌بندی وبومتریکس، کیو اس، تایمز و لایدن از مشهورترین رتبه‌بندی‌های دانشگاهی هستند که ما در مطلب به معرفی آن‌ها پرداختیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد دانشگاه‌های ایران با توجه به شاخص‌های علوم مهندسی و فنی رشد و پیشرفت خوبی داشته‌اند و این امر موجب بالا رفتن رتبه‌های این دانشگاه‌ها در سطح جهانی شده است.
خوابگاه یار
شما در خوابگاه یار میتوانید بهترین خوابگاه ها رو در سراسر ایران با شرایط محیطی و شغلی مختلف مشاهده کنید و با توجه به شرایط خود بهترین انتخاب را داشته باشید.
www.khabgahyar.com
مطالب مرتبط:
